Allergieën bij huisdieren komen steeds vaker voor, wat soms de verzorging van onze geliefde viervoeters uitdagender maakt. Wanneer je hond of kat te kampen heeft met een allergie, kan dit diepgaande gevolgen hebben voor hun gezondheid en het welzijn van deze die hieraan lijden. Allergieën kunnen namelijk leiden tot aanzienlijk ongemak, stress en in ernstige gevallen zelfs tot hevige pijn. In deze blog duiken we dieper in op het onderwerp allergieën, belichten we de symptomen en verkennen we de mogelijke management opties. We richten ons daarbij op de drie meest gangbare typen allergieën: voedselallergieën, omgevingsallergieën en een allergie voor vlooien.
Wat is een allergie?
Een allergie ontstaat wanneer het immuunsysteem van je hond of kat overdreven reageert op stoffen in de omgeving die normaal gesproken onschadelijk zouden moeten zijn. Dit kan gaan om stoffen die binnens- of buitenshuis voorkomen, zoals (onder andere) huisstofmijt, schimmels, gisten en pollen van bomen, struiken en grassen. Ook voedingsmiddelen, zoals kip, rund, zuivel, tarwe en soja, kunnen voor zulke overdreven reacties zorgen. Deze stoffen worden “allergenen” genoemd en sporen het lichaam aan om antistoffen te produceren. De productie van antistoffen leidt tot een ontstekingsreactie waar onder andere histamine bij vrijkomt. De histamine is een van de boosdoeners van alle klachten die je hond of kat kan ervaren bij een allergie.
De symptomen van allergieën kunnen variëren afhankelijk van het type allergie en de ernst ervan, maar omvatten vaak jeuk aan de oksels, liezen en oren, bijten en likken aan de poten, huiduitslag, oorontstekingen en wisselende ontlasting. Bij voedingsallergieën kunnen daarnaast ook nog extra maag-darm-symptomen optreden zoals braken en diarree. Andere algemene symptomen kunnen zijn niezen, tranende ogen en zelfs ademhalingsproblemen in ernstige gevallen. Allergische reacties zijn vaak mild tot ernstig maar kunnen in sommige gevallen zelfs levensbedreigend zijn, zoals bij anafylaxie. Een anafylactische reactie treedt vaak enkel op wanneer een hond of kat allergisch is voor bijen of wespen en hierdoor gestoken wordt.
Het herkennen van een mogelijke allergie is de eerste stap in de opwerking en management ervan en cruciaal om het welzijn en de levenskwaliteit van onze dieren te verbeteren.
Voedingsallergie
Een voedingsallergie treedt op wanneer het immuunsysteem van een dier specifieke eiwitten in het voedsel als bedreigend identificeert, wat een overdreven reactie van het lichaam tot gevolg heeft. Deze allergische reacties kunnen zeer uiteenlopende symptomen hebben, variërend van huidaandoeningen tot maag-darm-symptomen. De meest voorkomende huidaandoeningen geassocieerd met voedingsallergieën zijn:
– Jeuk: Een van de meest opvallende symptomen. Dit kan leiden tot overmatig likken, bijten, of krabben door het dier, vooral rond de poten, het gezicht, de oren, de onderbuik en de anus.
– Huiduitslag en Roodheid: Voedingsallergieën kunnen huiduitslag veroorzaken, gekenmerkt door rode, ontstoken plekken op de huid. Deze kunnen over het hele lichaam voorkomen, maar worden vaak gezien in de gebieden met intense jeuk.
– Hot Spots: Door het constante likken en krabben kunnen “hot spots” ontstaan, dit zijn natte, ontstoken, en soms geïnfecteerde gebieden op de huid.
– Haaruitval: Voortdurend krabben en likken kan leiden tot haaruitval, wat resulteert in kale plekken op het lichaam van het dier.
– Huidinfecties: Chronische huidirritatie en beschadiging van de huidbarrière door krabben en bijten kunnen de deur openen voor secundaire bacteriële of gist huidinfecties, wat de huidproblemen verder kan verergeren.
– Oorinfecties: Bij sommige dieren kunnen voedingsallergieën zich ook uiten in de vorm van terugkerende oor infecties, vooral bij honden. De binnenkant van de oren kan rood en jeukend zijn en soms een vieze geur of afscheiding hebben.
Het is belangrijk om te benadrukken dat deze symptomen niet exclusief zijn voor een voedingsallergie, ze kunnen ook voorkomen bij andere soorten allergieën (zoals omgevingsallergieën) of huidaandoeningen.
Bij maag-darm-symptomen kunnen sommige honden en katten last hebben van braken, vaak kort na de maaltijd en/of wisselende tot platte ontlasting. Bij honden wordt er dan vaak opgemerkt dat de ontlasting mooi en stevig is in het begin van de wandeling en steeds slapper en platter wordt naarmate de wandeling vordert.
Om een voedingsallergie correct te kunnen diagnosticeren is er een eliminatiedieet nodig, waarbij de hond of kat wordt overgezet op een speciaal dieet zonder de waarschijnlijke allergenen voor een bepaalde periode. Dit kan op verschillende manieren worden aangepakt, afgestemd op je huisdier. Bij dierenartsenpraktijk Amana wordt dit onder andere gedaan op basis van rauw vlees en een zelfbereide maaltijd, wat ons relatief uniek maakt, maar kan er ook geopteerd worden voor speciale brokken.
Het management van een voedingsallergie omvat het handhaven van een strikt dieet dat de specifieke allergenen uitsluit waar jouw hond of kat uiteindelijk allergisch aan blijkt te zijn. Dit is vaak op basis van een beperkte hoeveelheid eiwitten of zelfs een dieet met een enkele eiwitbron waarvan bekend is dat het dier ze verdraagt.
Omgevingsallergie
Een omgevingsallergie ontstaat als gevolg van overgevoeligheidsreacties op alledaagse omgeving allergenen zoals pollen, schimmelsporen en huisstofmijten. Een omgevingsallergie uit zich voornamelijk in huidaandoeningen waarbij er een overlap is met een voedingsallergie waardoor het onderscheid soms moeilijk kan worden gemaakt. Soms kan er een seizoensgebondenheid worden opgemerkt van de symptomen wat eerder typisch is voor een omgevingsallergie. De meest voorkomende huidaandoeningen geassocieerd met omgevingsallergieën zijn:
– Jeuk (Pruritus): Net als bij voedingsallergieën, is jeuk een primair symptoom van omgevingsallergieën. Dit kan resulteren in overmatig likken, bijten, krabben en wrijven, vooral gericht op poten, oren, de buik, en rond de ogen.
– Roodheid en Ontsteking: De huid kan rood en ontstoken raken op de plaatsen die het meest worden aangetast door het krabben en likken of in direct contact komen met het allergeen in het geval van een contactallergie.
– Huiduitslag en Bultjes: Omgevingsallergieën kunnen leiden tot het ontwikkelen van huiduitslag, bultjes, en zelfs kleine puistjes op de huid, vooral in gebieden die niet goed bedekt zijn met haar, zoals de buik.
– Hot Spots (Acute Vochtige Dermatitis): Deze pijnlijke, ontstoken plekken kunnen zich snel ontwikkelen als reactie op het overmatige likken en krabben door het dier, en kunnen infectierisico’s verhogen.
– Haaruitval: Consistent krabben en likken door het dier kan leiden tot plaatselijke haaruitval, vaak resulterend in ongelijkmatige kale plekken.
– Schilferige of Korstige Huid: Bij sommige dieren kunnen omgevingsallergieën leiden tot een droge, schilferige huid, of tot de vorming van korsten op de huid, vooral na secundaire infecties.
– Chronische Oorproblemen: Honden met omgevingsallergieën kunnen last hebben van chronische oorontstekingen, gekenmerkt door roodheid, jeuk, en soms een slechte geur of afscheiding uit de oren.
– Voetproblemen: Honden, in het bijzonder, kunnen hun poten obsessief likken, wat kan leiden tot roodheid, zwelling, en irritatie tussen de tenen of op de voetzolen.
Deze symptomen kunnen variëren in ernst en kunnen soms lijken op andere aandoeningen, wat de diagnose kan bemoeilijken. Daarnaast komt het ook regelmatig voor dat een hond of kat zowel last heeft van een omgevings- en een voedingsallergie. Het correct diagnosticeren van beide componenten is hierbij van groot belang om een mogelijke behandeling of management op te starten.
Om een omgevingsallergie te kunnen diagnosticeren kan er een huid- of bloedtest worden uitgevoerd om specifieke allergenen te identificeren. Ook kan er worden gekeken naar de reactie op een behandeling van je hond of kat.
Een omgevingsallergie is vaak moeilijker te behandelen dan een voedingsallergie. Waar het mogelijk is kan er aan omgevingsmanagement worden gedaan, denk hierbij aan frequent stofzuigen/stoomreinigen, wassen met hypoallergeen wasmiddel, bepaalde gebieden/locaties vermijden omdat hier bomen, struiken of grassen in bloei staan. Helaas is dit niet altijd mogelijk en is het vaak noodzakelijk om bijkomende behandelingen op te starten. Hierbij kan worden gekozen voor allergie-immunotherapie, die is ontworpen om de immuunrespons van het dier op specifieke allergenen te moduleren waardoor het lichaam eraan gewend raakt en minder overdreven reageert. Andere medicijnen kunnen ook worden ingezet zoals corticosteroïden, cyclosporine, oclacitinib of maandelijkse injecties met lokivetmab.
Vlooienallergie
Deze allergische reactie wordt veroorzaakt door het speeksel van vlooien. Wanneer een vlo bijt ontstaat er een massale huidreactie die kan leiden tot intense jeuk, ontsteking van de huid en zelfs secundaire infecties door bacteriën, gisten of schimmels.
De diagnose wordt meestal gesteld op basis van de aanwezigheid van vlooien of vlooienpoepjes op het dier, en een significante verbetering van de symptomen na effectieve vlooienbestrijding. Preventie is hier de sleutel tot succes, ook omdat er slechts maar 1 vlo nodig is om last te krijgen van deze allergie.
Goed zorgen en juist management voor huisdieren met een allergie vereist een uitgebreide benadering en vaak ook een op maat gemaakt stappenplan. Dit maakt dat het vaak lang duurt voordat we het volledige plaatje in beeld hebben en de symptomen onder controle hebben. Daarnaast kunnen allergieën doorheen het leven van de hond of kat veranderen en neemt het vaak toe in intensie. Ook bestaat er (nog) geen definitieve behandeling tegen een allergie, vergelijkbaar met mensen. Dit maakt dat een allergie het hele leven van het dier moet blijven worden aangepakt. Het Amana team staat voor je klaar om deze zoektocht aan te gaan en jullie samen met je hond of kat te begeleiden is dit moeilijke en lange proces. Hiermee doelen ze op een contente eigenaar en een relaxte en jeukvrije viervoeter.
